Những điều cần biết về Báo cáo Tài chính

Trong quản trị doanh nghiệp, việc duy trì và quản lý tài chính hiệu quả là ưu tiên hàng đầu. Để hiểu rõ hơn về tình hình tài chính, không thể không nhắc đến “báo cáo tài chính”. Đây là một công cụ quan trọng hỗ trợ quản lý và đưa ra các quyết định chiến lược.

Tóm tắt

Bài viết này sẽ đi sâu vào khám phá nội dung của báo cáo tài chính. Bao gồm báo cáo thu nhập, bảng cân đối KT, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, và thuyết minh BCTC. Qua đó, chúng ta sẽ tìm hiểu mục đích và vai trò quan trọng của báo cáo tài chính. Gồm ra quyết định tài chính, quản lý nợ, đơn giản hóa thuế, và đảm bảo tuân thủ pháp luật.

Ngoài ra, bài viết cũng sẽ đề cập đến tầm quan trọng của báo cáo tài chính. Bao gồm minh bạch về tài chính, cơ sở cho dự báo thị trường và xây dựng chiến lược. Cuối cùng, báo cáo tài chính không chỉ là công cụ hỗ trợ nội bộ. BCTC còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng niềm tin với các bên liên quan bên ngoài.

Bài viết này nhằm giúp bạn có cái nhìn tổng quan về BCTC. Ngoài ra còn cho thấy vai trò quan trọng của nó trong quản lý và phát triển doanh nghiệp.

Khái Niệm Báo Cáo Tài Chính

Báo cáo tài chính là các báo cáo nhằm cung cấp thông tin về tình hình TC của một DN. Những báo cáo này được trình bày theo các quy chuẩn, quy định, và chuẩn mực kế toán. Qua báo cáo tài chính, doanh nghiệp chia sẻ thông tin về tài sản, dòng tiền, vốn, nợ, thu chi,…

Tất cả doanh nghiệp đều phải lập và nộp báo cáo tài chính chính xác, đúng hạn. Ngoài ra, BCTC cần tuân theo quy định của Pháp luật về kế toán và thống kê.

Nội Dung Của Báo Cáo Tài Chính

Báo Cáo Thu Nhập (Income Statement)

Tóm tắt về doanh thu, tài sản và lợi nhuận của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian cụ thể. Các thành phần chính của báo cáo thu nhập bao gồm:

Bảng Cân Đối Kế Toán (Balance Sheet)

Cung cấp cái nhìn tổng quan về tài sản, nợ và vốn chủ sở hữu. Bảng cân đối kế toán cung cấp số liệu vào một thời điểm cụ thể. Thường được chia thành hai phần:

• Phần Tài Sản bao gồm tài sản lưu động và tài sản cố định.
• Phần Nợ và Vốn Chủ Sở Hữu bao gồm nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của cổ đông.

Báo Cáo Lưu Chuyển Tiền Tệ (Cash Flow Statement)

Tổng hợp các luồng tiền liên quan đến hoạt động, tài chính và đầu tư trong một kỳ kế toán. Báo cáo này được chia thành ba phần chính:

• Hoạt Động Kinh Doanh: Các luồng tiền liên quan đến hoạt động sản xuất và kinh doanh.
• Hoạt Động Đầu Tư: Các luồng tiền liên quan đến mua bán tài sản cố định và đầu tư.
• Hoạt Động Tài Chính: Các luồng tiền liên quan đến vay nợ, trả nợ, phát hành cổ phiếu.

Thuyết Minh Báo Cáo Tài Chính (Financial Statement Notes)

Mục này được đính kèm trong báo cáo tài chính. Nhằm phân tích, giải thích các số liệu và thông tin đã được trình bày trong các báo cáo khác. Thuyết minh này phản ánh những cơ sở và quyết định kế toán đã được thực hiện, chính sách kế toán, và các thông tin chi tiết.

Báo Cáo Kết Quả Hoạt Động Kinh Doanh (Statement of Comprehensive Income)

Phản ánh tình hình và kết quả HĐKD của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán cụ thể. Nó cung cấp thông tin về doanh thu, chi phí, và lãi lỗ. Báo cáo này giúp các bên liên quan đánh giá tình hình kinh doanh của doanh nghiệp.

Báo Cáo Thay Đổi Vốn Chủ Sở Hữu (Statement of Changes in Equity)

Thể hiện sự thay đổi của vốn chủ sở hữu trong một kỳ kế toán cụ thể. Nó bao gồm các thay đổi do chủ sở hữu đầu tư, lãi thuần, rút vốn, hay từ lỗ thuần.

Các báo cáo tài chính cung cấp thông tin về tình hình TC và HĐKD của doanh nghiệp. Ngoài ra, BCTC còn hỗ trợ các bên liên quan trong việc đưa ra quyết định.

Mục đích của báo cáo tài chính

Theo Điều 97, Thông tư 200/2014/TT-BTC, mục tiêu của báo cáo tài chính bao gồm:

• Cung cấp thông tin tình hình tài chính, kinh doanh và dòng tiền của doanh nghiệp, đáp ứng yêu cầu quản lý của chủ sở hữu doanh nghiệp, cơ quan Nhà nước cũng như nhu cầu hữu ích của người sử dụng trong việc đưa ra quyết định kinh tế. Báo cáo tài chính cũng đồng thời phải cung cấp thông tin về tài sản, nợ phải trả, vốn chủ sở hữu, doanh thu, chi phí sản xuất kinh doanh, lãi – lỗ, phân chia kết quả kinh doanh,…
• Cung cấp các thông tin liên quan khác trong “Bản thuyết minh Báo cáo tài chính”. Nhằm giải trình thêm về chỉ tiêu đã phản ánh trên các Báo cáo tài chính tổng hợp, các chính sách kế toán đã áp dụng nhằm ghi nhận nghiệp vụ kinh tế phát sinh, lập và trình bày báo cáo tài chính.

Vai trò của báo cáo tài chính

Báo cáo tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá tài chính doanh nghiệp. BCTC còn là yếu tố không thể thiếu theo luật thuế và các nguyên tắc KT tiêu chuẩn. Vai trò quan trọng của báo cáo tài chính bao gồm:

Hỗ Trợ Quyết Định Tài Chính Hiệu Quả

Phân tích và hiểu rõ các BCTC đóng vai trò quyết định quan trọng khi cần ra quyết định. Báo cáo tài chính giúp dự báo xu hướng. BCTC còn giúp nhận thức về rủi ro tiềm ẩn và theo dõi hiệu suất tài chính. Việc cập nhật liên tục các báo cáo này mang lại nền tảng cần thiết cho việc đưa ra quyết định kinh tế linh hoạt và chính xác.

Quản lý nợ hiệu quả

Báo cáo tài chính cung cấp cái nhìn chi tiết về tài sản và nợ hiện tại của doanh nghiệp. BCTC giúp chủ doanh nghiệp và quản lý đưa ra chiến lược quản lý nợ hiệu quả. Nó cũng hỗ trợ trong việc dự đoán và quản lý các khoản nợ tiềm ẩn trong tương lai.

Đơn giản hóa Thuế

Báo cáo tài chính là yếu tố pháp lý yêu cầu để đánh giá thuế thu nhập doanh nghiệp. Sự chính xác trong báo cáo tài chính giảm thiểu rủi ro sai sót. Ngoài ra còn giúp tiết kiệm thời gian, và giảm gánh nặng liên quan đến nộp thuế hàng năm.

Đảm bảo tuân thủ Pháp Luật

Báo cáo tài chính chính xác đảm bảo công ty tuân thủ luật pháp và quy định.

Minh bạch tài chính và niềm tin từ bên ngoài

Bên ngoài, các bên liên quan cần nghiên cứu tình hình tài chính trước khi đầu tư. Báo cáo tài chính giúp xây dựng niềm tin với nhà đầu tư và khách hàng tiềm năng.

Báo cáo tài chính cũng đóng vai trò quan trọng trong:

• Phát hiện tiềm năng thị trường và dự đoán xu hướng hoạt động của doanh nghiệp. Từ đó có thể đưa ra quyết định chiến lược có hiệu quả.
• Phục vụ cho việc xây dựng kế hoạch sản xuất, kinh doanh, và đầu tư sao cho phù hợp.
• Giúp đội ngũ lao động hiểu rõ tình hình TC, khả năng phát triển của doanh nghiệp. Từ đó đưa ra quyết định công việc một cách hợp lý.

Thời hạn nộp báo cáo tài chính theo quy định

Căn cứ theo Điều 29 khoản 3 của Luật kế toán 2015, quy định thời hạn nộp báo cáo tài chính với mỗi loại hình doanh nghiệp là khác nhau:

Doanh nghiệp Nhà nước

• Thời hạn nộp báo cáo tài chính: Chậm nhất là 20 ngày từ ngày kết thúc kỳ kế toán quý. Đối với các công ty mẹ, doanh nghiệp Nhà nước có thời hạn nộp chậm nhất là 45 ngày. Các đơn vị kế toán trực thuộc doanh nghiệp, tổng công ty Nhà nước cần nộp Báo cáo tài chính cho công ty mẹ theo thời hạn do công ty mẹ quy định.
• Thời hạn nộp báo cáo tài chính năm: Chậm nhất là 30 ngày từ ngày kết thúc kỳ kế toán năm. Đối với các công ty mẹ, tổng công ty Nhà nước có thời hạn nộp chậm nhất là 90 ngày, các đơn vị kế toán trực thuộc cần nộp báo cáo tài chính cho công ty mẹ theo thời hạn quy định.

Đối với các doanh nghiệp khác

• Doanh nghiệp tư nhân và công ty hợp danh nộp chậm nhất là 30 ngày từ ngày kết thúc kỳ kế toán năm, đối với các đơn vị kế toán khác chậm nhất là 90 ngày.
• Đơn vị kế toán trực thuộc nộp báo cáo tài chính năm cho đơn vị kế toán cấp trên theo thời hạn đã quy định.

Đối Tượng Sử Dụng Báo Cáo Tài Chính

Nhóm Đối Tượng Bên Trong Doanh Nghiệp

Ban lãnh đạo và các nhà quản lý sử dụng báo cáo tài chính như một công cụ quan trọng để:

• Thiết Lập Mục Tiêu: Dựa vào thông tin từ báo cáo tài chính để xác định mục tiêu chiến lược và phát triển kế hoạch hành động.
• Xem Xét và Ra Quyết Định: Đánh giá hiệu suất tài chính và điều chỉnh chiến lược kinh doanh để đạt được hiệu quả tối đa và giá trị cho doanh nghiệp.

Nhóm Đối Tượng Bên Ngoài Doanh Nghiệp

• Nhà Đầu Tư (Cổ Đông): Đối với nhóm này, báo cáo tài chính cung cấp thông tin về khả năng sinh lời, an toàn đầu tư, và khả năng phân chia lợi nhuận, hỗ trợ họ trong quá trình đưa ra quyết định đầu tư.
• Nhà Cung Cấp và Người Cho Vay: Sử dụng báo cáo tài chính để đánh giá khả năng thanh toán của doanh nghiệp, đồng thời đánh giá sự ổn định tài chính trong dài hạn. Thông tin từ báo cáo tài chính giúp họ quyết định về việc mở rộng mối quan hệ tín dụng, tiếp tục cung cấp vốn, hoặc điều chỉnh điều kiện thanh toán.
• Cơ Quan Chức Năng: Sử dụng báo cáo tài chính để đánh giá việc doanh nghiệp tuân thủ các quy định và luật lệ. Nó cũng hỗ trợ cơ quan tài chính trong việc kiểm tra và xác định số thuế mà doanh nghiệp phải nộp, bao gồm cả thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế giá trị gia tăng.
• Kiểm Toán Viên Độc Lập: Thực hiện kiểm tra và đưa ra ý kiến về tính trung thực và hợp lý của thông tin trong báo cáo tài chính, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm tính minh bạch và đáng tin cậy của dữ liệu tài chính.

Phân Loại Báo Cáo Tài Chính

Dựa vào cách phân loại và cơ sở nội dung phản ánh, báo cáo tài chính được chia thành hai loại chính:

• Báo Cáo Tài Chính Hợp Nhất: Tổng hợp toàn bộ tình hình tài chính và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, bao gồm cả công ty mẹ quản lý và các công ty con trong cùng hệ sinh thái, kể cả các công ty liên kết. Báo cáo này cung cấp cái nhìn toàn diện về khối lượng và quy mô của các hoạt động tài chính trong toàn bộ hệ thống doanh nghiệp.
• Báo Cáo Tài Chính Riêng Lẻ: Thể hiện tình hình tài chính và kinh doanh của một doanh nghiệp cụ thể. Báo cáo này tập trung vào thông tin liên quan đến doanh nghiệp cá nhân, không kết hợp thông tin từ các đơn vị khác trong hệ sinh thái doanh nghiệp.

Phân loại theo thời điểm lập báo cáo, chúng ta có:

• Báo Cáo Tài Chính Hằng Năm: Được thiết lập và tính theo số năm dương lịch hoặc kỳ kế toán hằng năm, đảm bảo bao gồm một chu kỳ 12 tháng sau khi có thông báo của cơ quan thuế. Doanh nghiệp được phép điều chỉnh thời điểm giữa hai kỳ kế toán năm tài chính liên tiếp.
• Báo Cáo Tài Chính Giữa Niên Độ: Được lập cho từng quý trong năm tài chính và báo cáo tài chính bán niên. Loại báo cáo này thường được trình bày dưới dạng tóm tắt nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ thông tin. Đối với các doanh nghiệp Nhà nước hoặc công ty niêm yết, báo cáo tài chính giữa niên độ là bắt buộc, trong khi đối với các loại hình doanh nghiệp khác, nó không được yêu cầu bắt buộc.

Nguyên Tắc Thiết Lập và Trình Bày Báo Cáo Tài Chính

1. Cơ Sở Dồn Tích Báo cáo tài chính cần thể hiện đầy đủ tài sản, nợ, nguồn vốn chủ sở hữu, cũng như các khoản thu nhập và chi phí liên quan, được ghi sổ trong quá trình phát sinh ở các niên độ kế toán có liên quan.
2. Hoạt Động Liên Tục Để thiết lập báo cáo tài chính, doanh nghiệp cần đánh giá khả năng kinh doanh liên tục. Trong trường hợp có dấu hiệu phá sản hoặc ảnh hưởng lớn tới khả năng sản xuất, kinh doanh, nguyên tắc liên tục vẫn được áp dụng, nhưng cần diễn giải một cách chi tiết.
3. Nhất Quán Các khoản mục trong báo cáo tài chính cần được trình bày và phân loại một cách nhất quán giữa các niên độ, nhằm thống nhất và tạo khả năng so sánh giữa các thông tin. Thay đổi cần được thông báo và giải trình trong thuyết minh báo cáo tài chính.
4. Trọng Yếu và Tập Hợp Thông tin trọng yếu cần được trình bày rõ ràng và độc lập. Những thông tin không quan trọng có thể được tổng hợp và trình bày một cách tổng quát.
5. Bù Trừ Báo cáo tài chính không được phép bù trừ giữa tài sản và các khoản công nợ, giữa thu nhập và chi phí. Nếu cần bù trừ, phải dựa trên cơ sở tính trọng yếu và được diễn giải cụ thể trong thuyết minh báo cáo tài chính.
6. Có Thể So Sánh Các số liệu sử dụng cho việc so sánh giữa các kỳ trong báo cáo tài chính cần được trình bày tương ứng và đi kèm với nội dung diễn giải bằng lời, nhằm giúp người sử dụng hiểu rõ và dễ so sánh.

Kết

Trên đây, AZ đã chia sẻ một số nội dung quan trọng liên quan đến Báo cáo Tài chính. Hy vọng bài viết đã cung cấp một số thông tin hữu ích. Hãy theo dõi AZ ở các kênh sau để xem thêm các thông tin khác.

Xem thêm:

• Facebook Tư vấn Kế toán AZ
• LinkedIn Tư vấn Kế toán AZ
• Khóa học Kế toán Tổng hợp tại AZ
• Các bài viết bổ ích khác…

Các bài viết bổ ích khác:

• Hướng dẫn lập thư tra soát thuế qua mạng (online)
• Những lưu ý khi xuất hóa đơn hàng khuyến mại không thu tiền
• Cẩm nang về Chuyển Giá
• Những điều cần biết về Báo cáo Tài chính
• Phần mềm Nhân sự MISA AMIS